Η βιταμίνη D είναι ένα θρεπτικό συστατικό που βοηθάει το σώμα να απορροφήσει το ασβέστιο και το φώσφορο που παίρνουμε από τις τροφές και είναι απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξη και τη διατήρηση γερών οστών. Τα παιδιά που δεν παίρνουν επαρκή ποσότητα βιταμίνης D αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν μαλακά, λεπτά και εύθραυστα οστά, μια πάθηση γνωστή ως ραχίτιδα.
Σε τι με οφελεί η Βιταμίνη D;
Εκτός από τη συμβολή της στο σχηματισμό υγιούς σκελετού, η βιταμίνη D αυξάνει την απόδοση στην άσκηση, επηρεάζει την απορρόφηση μεταλλικών στοιχείων, ενισχύει την ποιότητα του ύπνου, μειώνει το άγχος, ενισχύει μηχανισμούς αποτοξίνωσης και αποβολής βαρέων μετάλλων. Επιπλέον, προστατεύει από λοιμώδεις νόσους και επιδημίες και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν την προστατευτική της δράση ενάντια σε ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, την παχυσαρκία, την αντίσταση στην ινσουλίνη, τις αλλεργίες, καρκίνους και τις καρδιαγγειακές παθήσεις σε παιδιά και εφήβους. Η έλλειψη βιταμίνης αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα που σχετίζεται με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία σε παιδιά και εφήβους. Ακόμα η έλλειψή της σχετίζεται με εμφάνιση αναιμίας στα παιδιά.
Πώς «μαζεύω» Βιταμίνη D;
Τα παιδιά μπορούν να πάρουν τη βιταμίνη D από ορισμένα τρόφιμα όπως:
λιπαρά ψάρια, σκουμπρί, σολομός, τόνος, βοδινό συκώτι, τυρί, γάλα, κρόκοι αυγών και από εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Η ποσότητα βιταμίνης D που υπάρχει στα τρόφιμα εξαρτάται από την εποχή του χρόνου που γίνεται η συγκομιδή τους και έχει άμεση σχέση με την ηλιακή ακτινοβολία.
Παρ’ όλ’ αυτά η καλύτερη πηγή της βιταμίνη D παράγεται στο δέρμα από την άμεση έκθεση των παιδιών στην ηλιακή ακτινοβολία. Η επάρκεια της βιταμίνης D στα μωρά 1-6 μηνών εξαρτάται από την κατάσταση της βιταμίνης στη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και από την έκθεση του μωρού στο ηλιακό φως. Το μητρικό γάλα δεν δίνει στο μωρό την ποσότητα βιταμίνης που χρειάζεται. Η έκθεση του μωρού στο ηλιακό φως πρέπει να γίνεται 2 ώρες την εβδομάδα μόνο στο πρόσωπο ή 30 λεπτά την εβδομάδα μόνο με την πάνα.
Μεσογειακό παράδοξο:
Το δέρμα που εκτίθεται στον ήλιο μέσα από το παράθυρο, ενώ βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο, δεν παράγει βιταμίνη D. Το δέρμα που είναι καλυμμένο με αντηλιακό επίσης μπλοκάρει την παραγωγή βιταμίνης D κατά 97%. Επομένως, αν το σκεφτούμε καλύτερα θα διαπιστώσουμε πως η άμεση επαφή των παιδιών μας με τον ήλιο είναι ελάχιστη και σίγουρα δεν αρκεί για να έχουν την κάλυψη βιταμίνης D που χρειάζονται. Αυτοί είναι και οι λόγοι που παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα οι περισσότερες ημέρες του χρόνου είναι ηλιόλουστες, υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που έχουν έλλειψη ή ανεπάρκεια.
Παράγοντες κινδύνου για ανεπάρκεια;
Tο χρώμα του δέρματος. Όσο πιο σκούρο είναι το δέρμα τόσο δυσκολότερα παράγεται η βιταμίνη D από τον ήλιο.
Η ώρα της ημέρας. Τις μεσημεριανές ώρες έχουμε βέλτιστη παραγωγή.
Η εποχή του έτους. Το χειμώνα υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος έλλειψης στα παιδιά
Οι καιρικές συνθήκες. Τις συννεφιασμένες μέρες μειώνεται η παραγωγή της στο δέρμα
Η επιφάνεια του σώματος που καλύπτεται με ρούχα ή αντηλιακό. Η χρήση αντηλιακού σε παιδιά μειώνει την απορρόφηση της βιταμίνης D κατά 97%.
Η εφηβεία. Είναι μια περίοδος που παρατηρείται ανεπάρκεια.
Το φύλο. Τα κορίτσια είναι πιο επιρρεπή σε ανεπάρκεια.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το σημαντικό ρόλο της βιταμίνης D, θα ήταν αναγκαίο να φροντίζουμε να έχουμε τα επίπεδα της πάνω από 48ng/ml όλη τη διάρκεια του χρόνου, με συχνούς εργαστηριακούς ελέγχους, με περισσότερης διάρκειας έκθεση στον ήλιο και με ένα συμπλήρωμα διατροφής εφόσον χρειαστεί.
Βγείτε να λιαστείτε παρέα με τα παιδιά σας και καλά βιταμινο-μαζέματα!!!
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο www.faepaidimou.gr
Βιβλιογραφικές αναφορές:
Vitamin D status and childhood health, Korean J Pediatr. 2013 Oct; 56(10): 417–423
Vitamin D deficiency—it's more than Rickets, J. of pediatrics, 2003 Volume 143, Issue 4, Pages 422–423
Vitamin D, Race, and Risk for Anemia in Children, J. of pediatrics, 2014. Volume 164, Issue 1, Pages 153–158
Vitamin D Deficiency is Associated with Overweight and/or Obesity among Schoolchildren in Central Ethiopia: A Cross-Sectional Study. Nutrients. 2016 Apr 1;8(4):190.